Werken met rijke teksten in het onderwijs

‘Falend leesonderwijs vergroot ongelijkheid’, zo is te lezen in opinieweekblad De Groene Amsterdammer. Ontlezing als gevolg van andere media neemt toe. Niet alleen onder leerlingen maar ook onder aanstaande leerkrachten. Leerkrachten lezen nauwelijks (jeugd)literatuur, tijdschriften of informatieve boeken, zowel voor de opleiding als in hun vrije tijd. Dat betekent dat leerkrachten in de klas geen passende teksten en boeken gebruiken of kunnen aanbevelen omdat ze deze niet gelezen hebben. En dat terwijl het werken met (rijke) teksten juist aantoont dat het de leesvaardigheid en leesmotivatie onder leerlingen kan vergroten. En daarmee ook hun kennis.

Op de webpagina curriculum.nu staan voorstellen vanuit leraren en schoolleiders van het ontwikkelteam (leergebied) Nederlands ter verbetering van het leesonderwijs. De eerste bouwsteen luidt: rijke teksten als voorwaarde voor taal- en denkontwikkeling. Rijke teksten zijn overal te vinden. In luisterboeken, griffelboeken en poëziebundels. Maar ook in liedteksten, nieuwsberichten, (verhalende) informatieboeken en interactieve e-books. Kort gezegd: iedere tekst die de lezer uitdaagt en prikkelt om verder te lezen (of luisteren) volstaat. Nieuwsgierigheid is hierbij de aanjager tot ontwikkeling van kennis van de wereld en tekstbegrip.

Ook in de kamerbrief Masterplan basisvaardigheden komt het werken met rijke teksten terug. Zo moeten we o.a. “taal niet geïsoleerd benaderen, leesstrategieën aanleren als middel en niet als doel en met rijke teksten leesmotivatie stimuleren.”

Een mooi startpunt is het boek en de website ‘Rijke taal’ door Anneke Smits en Erna van Koeven. Het boek geeft inzichten en tips voor het (interactief) werken met rijke teksten en hoe je dit duurzaam kunt inpassen in het taalonderwijs. Daarnaast zijn er recentelijk twee websites verschenen over dit onderwerp:

• www.lezeninhetpo.nl/rijke-themas-boeken-en-teksten
• www.rijketeksten.org

Zet om te beginnen het werken met rijke teksten eens op de agenda voor een studiedag of teamvergadering. Het maakt het leesonderwijs niet alleen ‘rijker’ maar ook leuker. En onze bijeenkomst? Dat was een mooie start. Zoals een deelnemer het formuleerde: “Het was de eerste keer dat ik een dergelijke bijeenkomst van team Jeugd & Educatie bijwoonde, ik vond het heel inspirerend.”

Heb je vragen of wil je ook eens met de onderwijsspecialisten van Team Jeugd & Educatie om de tafel? Of heb je interesse in een bijeenkomst op jouw school? Neem dan gerust contact op. We denken graag mee hoe we rijke teksten kunnen integreren in het leesonderwijs.

Bronvermelding

• Artikel Groene Amsterdammer: Hoe minder je leest, hoe minder je weet
• Uitwerkingen Nederlands Curriculum.nu
• Kamerbrief Masterplan basisvaardigheden